تابلوی «انصار الله»؛ ضیافت نوری که نور الهی و قدسی است
به گزارش خبرنگار مهر، مراسم رونمایی از تابلوی نقاشی سهلتهای «انصار الله» به روایت عبدالحمید قدیریان عصر چهارشنبه ۲۳ آبان در تماشاخانه مهر حوزه هنری برگزار شد.
در این مراسم، مجید شاه حسینی رئیس فرهنگستان هنر، محمدمهدی دادمان رئیس حوزه هنری، محمدعلی رجبی، محسن مومنی شریف، محمد زرویی نصرآباد سرپرست مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری، صابر شیخرضایی، سیدشهابالدین شکیبا، سیدمهدی مطهری نژاد و جمعی از هنرمندان و علاقهمندان حضور داشتند.
هنرمندان متصل، منطق روایتشان قرآنی است
مجید شاهحسینی در ابتدای این مراسم بر وجوه قابل اعتنای تابلوی «انصار الله» تاکید کرد و گفت: هر چه به ظهور نزدیکتر میشویم، منطق جهان بر ریل تاریخ مقدس خواهد بود. تاریخی که حقیقیترین تاریخ قلمداد میشود، هیچ تحریفی هم نیست، هنرمندان متصل که منطق روایتشان قرآنی است و هنرشان با قران تنظیم شده، نگاهی عمیق و لطیف پیدا می کنند. عبدالحمید قدیریان نیز سالهاست در این ریل، دست به آفرینش هنری زده است و از نقد هم خسته نمیشود.
وی با بیان اینکه خیلیها این جنس هنر را نمیپسندند، درباره نور تابلوی «انصار الله» تصریح کرد: این نگاه که خیلیها آن را نمیپسندند، اتفاقاً برای تیرگیها نیز سهمی قائل است اما هویت مستقل ندارد و ظلمات متکثر است. در این تابلو هم ظلمت را در فقدان نور میبینیم، نوری که قرار است ظلمات این جهان را با شعاع خود بشکافد. همچنین، وجه قرآنی تابلو نیز اشاره به آیه ۵۲ سوره آل عمران دارد.
منطق قرآن هدایت با نور است
شاه حسینی با تاکید بر اینکه هنر دینی حماسی که مبتنی بر آیات قرآن است، گفت: منطق قرآن هدایت با نور است و در حال حاضر نیز دنیا این مسیر را طی میکند. مقام معظم رهبری نیز فرمودهاند که نزدیک قله هستیم و خستگی ممنوع است. کسانی که به هنر قدسی معتقد نیستند، با این هنر نورانی ارتباط نمیگیرد و سوال اصلی این است که صرفنظر از همه نورانیتها و معنویتها، آیا دنیا زبانش تغییر نکرده است؟ واقعاً سالها قبل، حجم اتفاقات در طول سال اینگونه بود؟ آیا حس نمیشود زبان و لحن جهان عوض شده است!؟ همه این سنسورهای معنوی و زبان تاریخ عرفی بسته شده است اما نور وقتی میآید وحوش هم به آن مهر تایید میزنند.
رئیس فرهنگستان هنر در پایان بیان کرد: این مکاشفه در این تابلو، من را به یاد این منطق انداخت و آن را محصول شهود هنرمندی میدانم که به بال قدسی بالای کوه رفته و آن را دیده و برگشته است. این همه نورانیت جز لطف خدا نیست. ضیافت نوری که در آثار قدیریان میبینیم، قطعاً نور الهی و قدسی است که در وجود این هنرمند هم وجود دارد.
محمدعلی رجبی پژوهشگر و استاد دانشگاه نیز به عنوان سخنران بعدی، بیان کرد: از ابتدای زندگی با نور در آسمان و آب در زمین آشنا هستیم، این دو عنصر برای ما کارهای بسیاری کردند. نور برای ما روشنایی و برکت و آب هم حیات آورد. همه عناصری که در این عالم وجود دارد یا تصویری زمینی دارند و یا آسمانی و یا ترکیبی از این دو هستند. سروکار ما با رنگ و فرم است. زمانی که صحبت از رنگ و فرم میشود مکافات زیادی داریم.
جلوهای از حقیقت مسلمانان و شیعه در آثار قدیریان
وی توضیح داد: شعر با کلمات حقایق را بیان میکند اما در نقاشی چنین نیست و عالم دیگری دارد. در میان هنرهای تجسمی، خوشنویسی نزدیکترین هنر به شعر است و حتی مقداری از شعر جلوتر است. اما وقتی به سراغ نقاشی میرویم، نقش میبینیم و برای بیان، کار ما سختتر میشود، به ویژه اینکه عنصر بعدی یعنی رنگ وارد میشود. نور سخن گفتن با ماده است؛ در نقاشی باید چه کرد و چقدر تاریخ نقاشی سعی کرد نور را بیان کند؟
رجبی عنوان کرد: در نگارگری ایرانی نور منتشر را میگیرند به همین دلیل پرسپکتیو از بین میرود اما تمام تجربیات تاریخ و هنر برای این است که حرفی را مطرح و پیامی را منتقل کنند اما ساختارگرایان میگویند خود فرم و رنگ، بیان مطلب میکنند، در صورتی که این محتوا خراب کننده شکل و رنگ و … است.
وی بیان کرد: قدیریان سعی میکند جلوهای از حقیقت مسلمانان و شیعه را نمایش دهد و همیشه در جستجوی بیانی نو است اما در این اثر، به نظر میرسد عنان از دست نقاش بیرون رفته است. هنرمند مقید به مخاطب نیست و با حقیقت سخن میگوید. هنر انقلاب متکی بر همه موازین معنوی و تجربیات است اما هرگز سعی نمیکند راهی خاص پیدا کند و با زبان صحبت میکند اما سیر در زمان دارد. در این اثر، نوری دیده میشود که با ولایت عظمی امامت ما به اوج رسیده است.
در ادامه مراسم، سیدمجید مطهری نژاد عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق علیهالسلام نیز بر گزارههای مفهومی که در آثار قدیریان بر اجتماع تاثیرگذار است، اشاره کرد و گفت: اثر هنری اثری پسینی نسبت به خلق اول تمدنی محسوب میشود اما استاد یک قدم جلوتر رفته است. اثر آقای قدیریان اتفاق بزرگتری را دنبال میکند و مسیر پیش رو را نشان میدهد. این مسیر نیازمند یک درک کلنگرانه و جامعتر برای مولفههای مسیر روبهرو است. هر اثر به یک نقطه میپردازد.
نگاهم در آثارم جنگ با فرهنگ یهود است
عبدالحمید قدیریان نیز پس از رونمایی از تابلوی نقاشی «انصار الله» در سخنانی گفت: ما بچههای نسل انقلاب بودیم و امام خمینی (ره) و واقعه طبس را دیدیم اما ما به راحتی از طبسها گذشتیم. ما در حال حرکت به سمت ظهور هستیم و این ظهور جنس دنیوی ندارد و نکتهای که وجود دارد این است که این جنس با رفتارهای دنیوی ما چطور تطبیق پیدا میکند و خدا چطور برنامهریزی کرده که ظهور را درک کنیم.
وی بیان کرد: نقاشی، توفیقی برای من ایجاد کرد که مجرای بسیار خوبی برای سیر مفاهیم است و نقاش مجبور به زیست در مفهوم است. متاسفانه در تعالیمی که به ما دادند مفاهیم یکسری رنگهای بی شکل است اما دارای فرمهای شیرین هستند. من تلاش کردم از مجرای نقاشی این سیر را بفهمم و ترسیم کنم. البته وقتی متوجه شدم که نقاشی را عموماً یهود در بحثهای تکنیکی و تاریخ هنر طراحی کرده است، تصمیم گرفتم نقاش نباشم و پژوهش کنم؛ بنابراین برای من مفهوم مهم است و این توقع، مخاطب را کنار میزند.
قدیریان به قتل عام ۵۰ هزار نفر از فلسطینیها و لبنانیها اشاره کرد و درباره مجموعه آثارش گفت: در نمایشگاههای «آسمان حسین» و «همپای نور»، سیری از حرکتی که نور و بهرهگیری از نور را روایت میکرد، مطرح کردم که رسماً از نگاه قرآن، جنگ با اسرائیل بود. این نگاه باید فضاسازی فرهنگی شود که همین شناخت نور را رقم بزند. الان در این مسیر، تلاش دارم با این نگاه جلو بروم تا مشخص شود چگونه شبیه به یاران ظهور میشویم.
این هنرمند نقاش در پایان تصریح کرد: نگاهمان باید فراتر از نگاه قومی باشد، چراکه ما با فرهنگ یهود در جنگیم. همچنان که ما ضربات بسیاری از مسلمانانی خوردیم که تحت تاثیر فرهنگ یهود بودند. بنابراین باید به فضای گام اول انقلاب برگردیم که حب اهل بیت حاکم بود و همین حب اهل بیت سبب شد سربازان رشادت بیافرینند.
اولین کسی باشید که نظر میدهد!